Chùa Quán Sứ – Điểm đến tâm linh nhất định phải ghé khi du lịch Hà Nội

Nằm giữa trung tâm Hà Nội, chùa Quán Sứ không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là nơi lưu giữ dấu ấn lịch sử của Phật giáo Việt Nam. Ngôi chùa với kiến trúc cổ kính và không gian thanh tịnh này thu hút hàng ngàn du khách và phật tử mỗi năm. Hãy cùng Atravel khám phá vẻ đẹp và ý nghĩa của chùa Quán Sứ nhé!

1. Chùa Quán Sứ – Cổ tự linh thiêng hàng trăm năm tuổi tại Hà Nội

1.1. Địa chỉ

• Địa chỉ: 73 phố Quán Sứ, phường Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội

• Giá vé: Miễn phí (cập nhật mới nhất)

• Giờ mở cửa: Tất cả các ngày trong tuần

• Sáng: 07:30 – 11:30

• Chiều: 13:30 – 17:30

Thủ đô Hà Nội được biết đến là vùng đất của những ngôi chùa cổ kính, và chùa Quán Sứ chính là một trong những công trình tiêu biểu nhất. Tọa lạc ngay trung tâm phố Quán Sứ tấp nập, ngôi chùa không chỉ là nơi sinh hoạt tín ngưỡng mà còn đóng vai trò quan trọng khi được chọn làm trụ sở của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Từ lâu, chùa Quán Sứ nổi tiếng với sự linh thiêng và không gian tôn nghiêm, là nơi mà bất kỳ ai khi đặt chân đến cũng cảm nhận được sự thanh tịnh và huyền bí. Đặc biệt, chùa còn là một trong số ít những công trình Phật giáo vẫn giữ được kiến trúc nguyên bản qua nhiều thế kỷ.

1.2. Thời điểm lý tưởng để đến chùa Quán Sứ

Với vẻ đẹp cổ kính và không gian tâm linh trang nghiêm, chùa Quán Sứ luôn là điểm đến thu hút đông đảo du khách và Phật tử ghé thăm. Hàng năm, chùa đón tiếp lượng lớn người dân đến chiêm bái, dâng hương, cầu nguyện bình an và may mắn.

Những thời điểm lý tưởng nhất để ghé thăm chùa Quán Sứ gồm:

• Dịp lễ Phật giáo quan trọng:

• Lễ Phật Đản (tháng 4 âm lịch): Kỷ niệm ngày Đức Phật Thích Ca Mâu Ni ra đời

• Lễ Vu Lan (Rằm tháng 7): Lễ báo hiếu cha mẹ

• Lễ Quy Y Tam Bảo, Lễ Mông Sơn Thí Thực: Những dịp quan trọng đối với Phật tử

Vào những ngày này, không khí tại chùa Quán Sứ trở nên sôi động hơn với các hoạt động lễ hội mang đậm dấu ấn Phật giáo. Nếu bạn muốn hòa mình vào không gian tín ngưỡng linh thiêng, đây chính là thời điểm không thể bỏ lỡ.

2. Hướng dẫn cách di chuyển

Nằm cách hồ Hoàn Kiếm chỉ 1km, chùa Quán Sứ có vị trí thuận lợi, dễ dàng tiếp cận bằng nhiều phương tiện khác nhau:

• Xe máy, ô tô cá nhân:

• Lộ trình đề xuất: Lê Thái Tổ → Bà Triệu → Lý Thường Kiệt → phố Quán Sứ

• Gửi xe tại các bãi giữ xe gần chùa

• Xe buýt công cộng:

• Tuyến xe buýt dừng gần chùa: 01, 32, 40, 49, 86

• Trạm dừng gần nhất: Số 54 Lý Thường Kiệt hoặc ngay trước cổng chùa

• Xe buýt Hop-on Hop-off:

• Lựa chọn lý tưởng cho du khách muốn kết hợp tham quan nhiều điểm đến trong thành phố

• Đi qua các địa danh nổi tiếng như Chùa Trấn Quốc, Chùa Một Cột, Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh

3. Lịch sử hình thành và phát triển của chùa Quán Sứ

Chùa Quán Sứ được xây dựng vào thế kỷ XIV dưới thời vua Trần Dụ Tông, ban đầu là nơi hành lễ cho sứ thần từ phương Nam đến triều cống tại Thăng Long. Vì vậy, chùa được đặt tên là Quán Sứ – nghĩa là nơi dành cho sứ giả. Lúc bấy giờ, chùa chỉ là một công trình nhỏ, phục vụ chủ yếu cho sứ thần và một số tăng sĩ trong kinh thành.

Đến thời Lê Trung Hưng (thế kỷ XVII - XVIII), chùa mở rộng quy mô, trở thành nơi hành lễ của quan lại và Phật tử trong kinh thành. Dưới thời vua Gia Long (nhà Nguyễn, thế kỷ XIX), chùa Quán Sứ từng được quân đội sử dụng làm nơi hành lễ, sau đó được trả lại cho dân làng và tiếp tục được tu sửa.

Vào đầu thế kỷ XX, phong trào chấn hưng Phật giáo Bắc Kỳ giúp chùa Quán Sứ trở thành trung tâm hoạt động Phật giáo quan trọng. Năm 1934, chùa chính thức được chọn làm trụ sở Hội Phật giáo Bắc Kỳ, từ đó trở thành trung tâm hành chính, nghiên cứu và giảng dạy Phật giáo lớn nhất Hà Nội.

Năm 1942, chùa Quán Sứ được trùng tu lớn theo bản thiết kế của kiến trúc sư Nguyễn Xuân Tùng và Nguyễn Ngọc Ngoạn. Công trình được mở rộng với tam quan, chính điện, lầu chuông, giảng đường, thư viện…, tạo nên diện mạo như ngày nay.

Năm 1981, chùa Quán Sứ chính thức trở thành trụ sở Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN). Đây là nơi tổ chức các sự kiện Phật giáo quan trọng như Lễ Phật Đản, Lễ Vu Lan, các hội nghị Phật giáo toàn quốc và quốc tế.

4. Chùa Quán Sứ thờ ai?

Chùa Quán Sứ là nơi thờ Tam Thế Phật, Phật A-di-đà, Quan Thế Âm Bồ Tát, cùng với nhiều vị thiền sư và quốc sư thời nhà Lý. Trong chính điện, các pho tượng lớn được sơn son thếp vàng, tạo nên không gian uy nghiêm, trang trọng.

Một điểm đặc biệt là chùa không thờ Mẫu Tam Tứ Phủ như nhiều ngôi chùa khác, mà tập trung vào thờ tự các vị Phật và Bồ Tát. Ngoài ra, chùa còn có tượng sáp Hòa thượng Thích Thanh Tứ – một trong những vị cao tăng có công lao lớn trong Phật giáo Việt Nam.

5. 4 điều đặc biệt về chùa Quán Sứ không phải ai cũng biết

Chùa Quán Sứ không chỉ là một trong những ngôi chùa linh thiêng nhất Hà Nội mà còn sở hữu nhiều nét độc đáo mà ít ai biết đến. Không chỉ nổi bật với kiến trúc cổ kính, chùa còn là trung tâm Phật giáo lớn của Việt Nam, nơi tổ chức nhiều sự kiện Phật giáo quan trọng và lưu giữ những giá trị lịch sử, văn hóa đặc biệt.

5.1. Kiến trúc mang đậm phong cách chùa cổ miền Bắc

Chùa Quán Sứ được xây dựng theo phong cách chùa cổ miền Bắc, với bố cục "nội Công, ngoại Quốc" mang đậm dấu ấn kiến trúc Phật giáo truyền thống. Cấu trúc tổng thể của chùa bao gồm:

• Tam quan: Cổng chùa được xây dựng theo kiến trúc mái vòm cao, phía trên có lầu chuông với 3 tầng mái cong đặc trưng.

• Chính điện: Tòa chính điện được thiết kế hình vuông với hành lang bao quanh, mang lại cảm giác uy nghiêm và linh thiêng. Bên trong chính điện là nơi đặt tượng Tam Thế Phật, Phật A Di Đà, Quan Âm Bồ Tát và nhiều pho tượng Phật quý khác.

• Khu hậu đường: Nối liền với chính điện, hậu đường là nơi tổ chức các hoạt động Phật sự và giảng dạy giáo lý Phật giáo.

• Giảng đường, thư viện, phòng khách, tăng phòng: Đây là các khu vực phục vụ hoạt động nghiên cứu, giảng dạy và tổ chức các sự kiện Phật giáo quan trọng.

Điểm đặc biệt trong thiết kế của chùa Quán Sứ chính là sự kết hợp hài hòa giữa nét cổ kính truyền thống và không gian thoáng đãng, thanh tịnh, tạo nên một nơi lý tưởng cho việc tu tập và chiêm bái.

5.2. Chùa Quán Sứ không thờ Mẫu Tam Tứ Phủ

Nếu như đa số các ngôi chùa tại miền Bắc đều thờ cả Tam Tứ Phủ và các vị Mẫu, thì chùa Quán Sứ lại chỉ thờ các vị Phật và Bồ Tát. Đây là điểm khác biệt hiếm thấy, giúp chùa giữ được nét thuần túy của Phật giáo Bắc tông.

Tại chánh điện của chùa Quán Sứ, các pho tượng Phật được sắp xếp theo thứ tự trang nghiêm:

• Bậc cao nhất: Thờ Tam Thế Phật – tượng trưng cho quá khứ, hiện tại và tương lai.

• Bậc tiếp theo: Chính giữa là Phật A Di Đà, hai bên là Đại Thế Chí Bồ Tát và Quan Thế Âm Bồ Tát.

• Bậc thứ ba: Chính giữa là Phật Thích Ca Mâu Ni, hai bên là Ca Diếp và A Nan Đà.

• Bậc thấp nhất: Tòa Cửu Long với tượng Phật sơ sinh đứng giữa, hai bên là Địa Tạng Bồ Tát và Quan Âm Bồ Tát.

Ngoài ra, gian Quan Âm trong chùa còn trưng bày tượng sáp của Hòa thượng Thích Thanh Tứ, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Đây là một trong những pho tượng sáp hiếm hoi được đặt tại một ngôi chùa lớn, tạo ấn tượng mạnh với các Phật tử khi ghé thăm.

5.3. Chùa là trụ sở trung tâm của Giáo hội Phật giáo Việt Nam

Không giống như những ngôi chùa thông thường chỉ phục vụ nhu cầu tín ngưỡng của người dân, chùa Quán Sứ còn là trung tâm điều hành của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Tại đây đặt trụ sở của nhiều cơ quan quan trọng trong hệ thống Phật giáo Việt Nam, bao gồm:

• Văn phòng Hội đồng Chứng minh và Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam

• Trung tâm tổ chức Phật giáo Châu Á vì hòa bình (ABCP) tại Việt Nam

• Thư viện Phật giáo lớn, lưu giữ nhiều kinh sách quý giá

• Giảng đường, nơi tổ chức các khóa tu, giảng pháp và đào tạo tăng ni

Hằng năm, chùa Quán Sứ là nơi diễn ra nhiều sự kiện Phật giáo quan trọng như:

• Lễ Phật Đản – kỷ niệm ngày Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đản sinh

• Đại lễ Vu Lan – báo hiếu cha mẹ

• Lễ cầu siêu, cầu an, Quy Y Tam Bảo

• Các hội nghị Phật giáo cấp quốc gia và quốc tế

Nhờ vào vị thế quan trọng này, chùa Quán Sứ không chỉ là nơi tu tập của Phật tử mà còn là trung tâm nghiên cứu, bảo tồn và phát triển Phật giáo tại Việt Nam.

5.4. Chữ viết trong chùa hoàn toàn bằng chữ Quốc ngữ, không phải chữ Hán

Một trong những điểm đặc biệt nhất của chùa Quán Sứ chính là tất cả các câu đối, hoành phi trong chùa đều được viết bằng chữ Quốc ngữ thay vì chữ Hán. Đây là điều rất hiếm gặp, bởi hầu hết các ngôi chùa cổ ở Việt Nam đều sử dụng chữ Hán để khắc bia đá, câu đối hoặc văn bia.

Lý do cho sự khác biệt này đến từ việc chùa Quán Sứ đóng vai trò là trung tâm Phật giáo hiện đại, mang tính phổ cập giáo lý Phật giáo đến đại chúng Việt Nam. Việc sử dụng chữ Quốc ngữ giúp người dân dễ dàng tiếp cận với những triết lý nhà Phật, thay vì phải thông qua ngôn ngữ cổ như chữ Hán.

Một số câu đối nổi bật trong chùa được viết bằng chữ Quốc ngữ:

• "Từ bi rộng lớn, cứu khổ cứu nạn, độ người qua bể khổ"

• "Trí tuệ vô biên, chỉ đường giác ngộ, giúp đời bớt lầm than"

Việc chùa Quán Sứ sử dụng hoàn toàn chữ Quốc ngữ không chỉ giúp tăng tính đại chúng, mà còn góp phần bảo tồn và phát triển văn hóa Phật giáo theo hướng gần gũi hơn với người dân Việt Nam.

6. Những lưu ý khi đến chùa Quán Sứ

• Trang phục: Mặc kín đáo, tránh đồ hở hang, màu sắc quá nổi bật

• Giữ trật tự: Không gây ồn ào, không chụp ảnh nơi không được phép

• Bảo vệ môi trường: Không xả rác, không dẫm lên cây cỏ

7. Những địa điểm gần chùa Quán Sứ nên ghé thăm

Sau khi vãn cảnh chùa, bạn có thể ghé thăm các địa điểm nổi bật gần đó:

• Nhà tù Hỏa Lò (220m)

• Hoàng thành Thăng Long (1,5km)

• Hồ Gươm (2,5km)

• Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh (2,1km)

Chùa Quán Sứ không chỉ là một công trình tôn giáo mà còn là điểm đến mang giá trị lịch sử, văn hóa quan trọng của Hà Nội. Hãy đến và cảm nhận sự bình yên, linh thiêng nơi đây!